EEN PORSELEINEN HUWELIJK – LA HISTORIA OFICIAL
Met belangstelling kijk ik naar de vierdelige documentaire Een Porseleinen Huwelijk die deze week op NPO2 te zien is.
Sommige mensen zullen denken 'Maar je hebt toch helemaal geen t.v?', nee dat klopt, ik kijk online.
Ik vraag me af of er veel mensen kijken, want de geschiedenis van Argentinië is in Nederland nauwelijks bekend en de kritiek die er eind jaren '90 was op 'het' huwelijk verstomde terstond op de avond dat Willem Alexander en Máxima hun verloving officieel aankondigden.
Ik keek er die avond naar zoals je nu nog steeds naar onderwerpen kijkt waarvan je weet dat er bewust of onbewust geen kennis of herinnering is, dingen verzwegen of weggemoffeld raken, en er hoe dan ook slachtoffers zullen vallen of al zijn gevallen.
Midden jaren '90 raakte ik verslingerd aan Argentijnse tango, nee geen ballroom tango en ook niet de tango zoals die in theaters wordt uitgevoerd, met woest kijkende mensen en lange zwaaiende benen, maar de echte tango, de authentieke tango die al decennia lang wordt gedanst in milongas, de dansgelegenheden voor de gewone mens. Het ging mij vooral om de subtiele vorm waarbij twee mensen zich laten meevoeren door de muziek en de aanraking, een intieme dialoog tussen twee mensen zonder gesproken woorden.
Enkele jaren ervoor had ik tijdens een reis in Guatemala een Argentijnse man leren kennen en door hem ben ik Spaans gaan studeren en geïnteresseerd geraakt in Argentijnse tango. Niet dat hij er iets van moest hebben, hij vond dat tangoleven niets voor mij, het was voor de lagere klasse, het was vulgair, het was op het randje, ik moest dat niet willen.
Hij kwam uit de hogere klasse van Buenos Aires, waar polo de sport was, lamswollen V-hals truien en andere invloeden van de Engelsen.
Ik ben ooit met hem mee geweest naar zo'n polowedstrijd met alle toeters en bellen er omheen en waar de toeschouwers het veld op gingen om alle losgeschoten kluiten aarde weer aan te stampen.
Zijn vader had meerdere winkels gehad in Buenos Aires, maar tijdens de gloriedagen van Evita Perron was vader opgepakt geweest, vastgezet en behoorlijk onder druk gedwongen om zijn geld voor het grote algemene doel in te zetten. Mijn vriend was dus niet zo Evita-gezind.
Met Enrique in Guatemala 1994
In de jaren '70 was er enorm veel gaande in Midden- en Zuid Amerika; opstanden, onderdrukkingen, gevechten, inmengingen (ook door de V.S), bloedvergieten en dictaturen. Ik herinner me een maatschappijleer-les waarin wij gruwelijke beelden te zien kregen van de onrusten in El Salvador.
Als puber keek ik gefascineerd naar documentaires over de dictaturen in Chili en Argentinië en toen al kwamen er verhalen naar buiten over martelingen en verdwijningen.
Die voorliefde voor dansen (bewegen) en het Spaanstalige was er altijd al bij mij. Begin jaren '60 filmde mijn vader me dansend in volledige trance op de muziek van een straatmuzikant ergens in de buurt van Estartit Spanje.
Zo'n dertig jaar later heeft de Argentijnse tango mijn hart gestolen en reis ik heel ons land door om overal te kunnen dansen. Ik raak bevriend met Argentijnen en ik kan inmiddels redelijk vloeiend Spaans spreken zij het met een vet Zuid-Amerikaans accent. (Helaas is mijn kennis van de Spaanse taal inmiddels behoorlijk weggezakt)
Op een avond ontmoet ik een tangodocent uit Buenos Aires. We worden vurig verliefd, hij blijft enkele dagen bij mij in Amsterdam, gaat weg, komt weer terug om toch weer weg te gaan, que si que no, dus nee, het is nooit echt iets geworden, maar iemand kan uit je leven zijn en nog altijd in je hart.
Soms, heel soms spraken we over het verleden van Argentinië, maar hij wilde er niet veel over zeggen.
Hij was opgegroeid in één van de beruchtere buurten van Buenos Aires, daar waar het opleidingsniveau laag en de werkloosheid hoog waren.
Ik herinner me de stilte en de blik in zijn ogen toen hij zei 'Het is niet eenvoudig als er overdag mensen die je kent in je straat, hardhandig in auto's worden geduwd om vervolgens nooit meer terug te keren'.
De tangodocent
(dat schattige poppetje waarmee hij danst ben ik niet hoor)
Club Gricel Buenos Aires 1997 met Omar Vega†
De herinnering van Enrique die ik in Guatemala had leren kennen was heel anders geweest. Volgens hem was het militaire regime eind jaren '70 weliswaar niet fijn geweest maar onvermijdelijk aangezien linkse extremisten het land en met name de grote steden hadden geterroriseerd met aanslagen en vandalisme.
In 1997 reis ik na 4 maanden Ecuador door naar Buenos Aires waar ik een maand wil verblijven om iets van het echte tangoleven te leren kennen.
In beide landen ervaar ik wat de macht van geüniformeerde mensen (in die tijd en in die landen voornamelijk mannen) betekent.
Wat weet je, wat herinner je je en hoe? Over ons verleden in Indonesië praten is nog altijd een heikel onderwerp, net als de slavernij.
Ik zag een documentaire over hoe mensen aan weerszijden van de oceaan worstelen met 'de ontdekking' van Amerika door Columbus en alle gevolgen van dien.
La Historia Oficial is een geweldige Argentijnse film uit 1985 die laat zien hoe het kan dat er mensen zijn/waren die het niet wisten en mensen die het wel wisten.
De hoofdpersoon is lerares aan de universiteit. Haar man heeft een goede baan. Samen adopteren ze een meisje waarvan ze ontzettend veel houden. Geleidelijk aan begrijpt de vrouw de recente jaren; waarom haar vriendin in ballingschap was en wat haar is overkomen in de gevangenis en uiteindelijk ook waar haar eigen dochtertje vandaan komt.
Ik heb de film meerdere malen gezien en het blijft me aangrijpen, mede door het weergaloos goede acteerwerk. Dit is de link naar de trailer van de film..